Ova Akbıyık Köyü; Bugün İnegöl'e bağlı Tekke, eski ismi ile Anastas köyünün sahibi Akbıyık Sultan olarak tanınan Ahmedi Şemsettin Efendi'nin mülkleri içerisinde yer almaktadır. İsmini Akbıyık Sultan'dan ve ovada bulunmasından almıştır. 15. yüzyıl sonlarında öldüğü bilinen Ahmedi Şemsettin, ölmeden önce yaylalardaki bütün emlaki ile koyunlarını tek oğlu Nimetullah Çelebi'ye, Yenişehir Ovası'ndaki Ova Akbıyık olarak isimlendirilen arazideki çiftlik ve yerleri de tek kızı Nâime Hanım'a vermiştir.
Akbıyık Sultan’ın devam eden aile soyu Hacıoğulları ve Cingil ailesi
Nâime Hanım'a verilen arazi ve çiftlikler, aileden gelenlerin elinde uzun süre kalmış, 17.yüzyılın sonunda çiftlik ve arazilerinin mirasçılarca paylaşılamaması sonucunda dağılmıştır. Dağılan arazilerle birlikte Ova Akbıyık Köyü de statüsünü yitirmiştir. Nâime Hanım soyundan gelenlerden Çeltikçi Köyüne yerleşen ve cedlerinin adı ile süren Hacıoğullarından Cingil adını alan kol Yenişehir'e inmiştir. Bunlara halen Hacıoğulları ve Cingiller denir.
Çeltikçiden kalanlar da yine Hacıoğulları olarak sürmekte olup, bunlardan Hacı Ömer ve oğlu 20. yüzyıl ortalarında hayatta idi. Gerek Yenişehir'dekiler ve gerekse Çeltikçililer ile İstanbul'da oturan bu aileler Akbıyık Şemsettin Efendi'nin bıraktığı evkaftan 1920 yılına kadar nakden pay almakta idiler. Yakın zamana kadar köyde "Cingil Kuyusu" isimli bir su kuyusunun bulunduğunu köyde yaşayanlar ifade etmektedirler.
Kadı Sicillerinde Çeltikçi Köyü
1579 yılına ait Mühimme Defterinde rastlanan Çeltikçi köyü, söz konusu yıl içerisinde yine Sultan Çelebi Mehmet'in vakıf köyü gözükmekte ve elde edilen üründen vakfa ait payı vermediklerinden dolayı köylülerin sorun çıkarmadan kesimden vakfa ait olan payın ödenmesini istemektedir.
Yine aynı yıl içerisinde başka bir kayıtta ise; Çeltikçi köyünden birçok ailenin Yenişehir'de Süleyman Paşa Medresesi Vakfı ile borç-alacak ilişkisi içinde olduğu vakfın Çeltikçi arazisi içinde bulunan arazilerinin icarından dolayı köylüler ile ihtilaflı oldukları beyan edilmektedir.
Köyde yaşanan arazi sorunları
Çeltikçi Köyünde 1700'lü yılların sonlarından itibaren köyün geniş mera arazilerinden kaynaklanan sorunlar yaşanmaya başlamıştı. Ayrıca köy arazisinin içerisinde yer alan geniş vakıf çiftliklerinin mütevellileri tarafından yeterince kontrol altında tutulamaması da arazideki spekülatörlerin iştahını kabartmaktaydı. Buna çevre köy, ilçe ve hatta vilayetlerden gelip hayvanlarını bu meralarda otlatmak isteyenlerde dahil olmuştu.
1785 yılı öncesi Geyve ve Bekilli taraflarından gelip köyün merasına yayılan sürü sahipleri ile köylüler arasında tartışma ve kavgalar vuku bulmuş, köylüler ve arazide büyük bir çiftliği bulunan Sarıcaoğlu Bacaksız Osman Ağa dışarıdan gelip meralarına yayılan bu sürü sahiplerini arazilerinden def etmek için her türlü yolu denemişlerdir. Zaman zaman kaba kuvvetinde yaşandığı gerginlikler yerel yönetimler tarafından giderilemeyince konu İstanbul'a saraya kadar uzamıştır.
Sonunda H.Muharrem 1200 (M.Kasım 1785) tarihinde padişah I. Abdülhamid Han tarafından bir ferman yayımlanarak, söz konusu arazilerin Çeltikçi'ye ait olduğunu ve itilaf ve kavgaların derhal durdurulması emredilmiştir.
1844 Yılında Çeltikçi Köyü
1844 yılına ait Temettuat defterinde köyde yaşayan 42 hanenin 40 hanesinin vergi sahibi olduğu belirtilmektedir. Söz konusu Temettuat defterine göre köy 88.943 kuruş toplam gelire sahip olup 29 hane zengin sınıfında sayılabilirken ortalama gelir ise 2.118 kuruştur. Köyden Seyyid Veli Ağa'nın elinde 300 dönümlük tarla, 10 dönüm dut bahçesi, Topçuoğlu Osman'ın elinde ise 200 dönüm tarla, 4 dönüm dutluk, Hacı İbrahim Oğlu Ali Ağa ve Ali, Ömer Ahmet'in elinde 400 dönümü nadasta olan 600 dönüm tarlası vardı. Mısırlı Ömer Ağa'nın 250 dönüm, kardeşi Osman'ın ise 100 dönüm tarlası, Şahinoğlu Hasan'ın elinde 250 dönüm tarlası vardı. Devam edecek
