Yenişehir Köyleri (Çardak Köyü 2 )

Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Geniş toprakları üzerinde birçok çiftliğin kurulduğu Çardak Köyü arazisinde; Fatih devri vezirlerinden Reyhan Paşa’nın, Akbıyık Sultan’ın, IV. Mehmed dönemi Şeyhülislamı Vani Mehmed Efendi’nin, Kaplan Paşa’nın, Mahrukizadeler gibi dönemin tanınmış kişilerin çiftlikleri yer almaktaydı.

1675 senesine ait bir vesikada; Vezir Kaplan Paşa’nın köy arazisi içerisinde bulunan çiftliği 30-40 kadar eşkıya tarafından basılarak çiftlik kâhyası Osman ve misafiri olan Arslan adında iki kişiyi tüfek ile katlederek çiftliği yağma ettikleri yazılıdır.

Topkapı Sarayı Arşivi’nde bulunan H. 3 Muharrem 1176 (M. 25 Temmuz 1762) tarihi bir evraka göre köyde bulunan Fatma Hatun Vakfı’nın mütevellisi olan Lütfullah’ın vefat ettiği bildirilmiştir. Evraka göre Lütfullah’tan boşalan mütevellilik görevine ise Hacı Osman adında bir kişi tayin edilmiştir.

1804 yılına ait bir belgeye göre ise; İnegöl kasabası hanedanından ve ayandan Numan Bey’inToprakocak ve Çardak köylerinde çiftliği olduğu belirtilerek bu çiftliklerin Bilecik ve Yenişehir voyvodaları Kalyoncu Ali ve Sarıcaoğlu Osman Ağalar tarafından yakıldığı ürün ve hayvanatının gasp edildiği belirtilmektedir. Sarıcaoğlu Osman Bey 1813 yılında öldüğünde Çardak Köyde bulunan çiftliği onun kontrolünde olduğu görülmektedir ve söz konusu çiftliğinde başta tarım olmak üzere hayvancılık faaliyetlerinin de yürütüldüğü görülmektedir. 1844 yılında ise bu arazilerin Ali Paşazade Ali Bey’in kontrolünde olduğu görülmektedir.

Osmanlı Devleti’nin son zamanlarına kadar mevcut olan geniş çiftlikler zaman içerisinde dağılmıştır. 1880’lerde kurulan Hamidiye (Koyunhisar) Köyü Çardak Köy arazisinde bulunan çiftliklerin dağılması ile kurulmuştur.

Bursa’dan gelen tarihi yol güzergâhına yakın bir noktada kurulu olan Çardak Köy bu konumundan dolayı birçok seyyaha da ev sahipliği yapmıştır.

Mayıs 1832 yılında misyonerlik faaliyetleri için bölgede bulunan Papaz William Goodell, Memalik-i Müctemia Amerika Elçisi Commodere David Pater ve beraberindekiler Yenişehir’den Bursa istikametine doğru yaptıkları yolculuklarında gece saatlerinde Çardak Köye varmışlar ve burada konaklamak istemişlerse de o tarihte tamamı Müslümanlardan oluşan köy nüfusundan çekinerek yollarına devam etmişlerdir.

Mevlevilik üzerine araştırmalar yapan doğu âlimi bir seyyah olan Huartie 1891 yılında Bursa’dan Konya’ya ulaşmak için bir seyahate çıkmış ve bu seyahatinde da Çardak Köyden geçmiştir. Anılarına göre 1891 yılının yağışlı bir Mayıs günü uğradığı Çardak Köyden bahsederken Damat Paşa Çiftliğini belirtmektedir ki bahsettiği çiftlik Mahrukizadelerin Çiftliği olmalıdır.

1900’lü yılların başlarında bölgeyi ziyaret eden Mahmudiye Rüştiyesi Coğrafya Muallimi Mehmet Ziya Bey ise; Dimboz’dan sonra Çardak Köyüne kadar kayalık ve susuz bir araziden geçtiklerini ve Çardak Köye vardıklarında etrafın ekili arazilerle çevrili bir havzayı teşkil ettiğini gördüğünü belirterek, “kış geldi mi bu havza tamamen dolar ve yalnız doğu tarafından bir yol vasıtasıyla Sakarya’ya karışır.” Demektedir.

XVII. yüzyıl sonlarında Bursa bölgesinde olduğu gibi Yenişehir bölgesinde de oluşan göç hareketlerinin bir parçası olarak 1900’lü yıllarda dönemin Göç İdaresi Reisi Ethem Paşa Çeltikçi ile Çardak Köy arasında bir göçmen köyü kurulması için girişimlerde bulunmuşsa da Çardak Köy ahalisi ile arasında oluşan çatışmalar neticesinde bu isteğini gerçekleştirememiştir.

Manav olarak tabir edilen Çardak Köyü yerli bir köydür. 1900’lü yıllarda köye 8-10 hane kadar Bulgaristan göçmeni yerleştirilmişse de köyde ki göçmen nüfus zaman içerinde azalmıştır. XVI. yüzyıl başlarına ait bir evrakta 19 nüfusa sahip olduğu görülen köy; 1898 yılı salnamesine göre 38 hanede 185 kişi yaşayan köyde, 1908 yılı salnamesinde yine 38 hane nüfus bulunduğu gözükmektedir. Cumhuriyet tarihinin ilk nüfus sayımı olan 1927 yılı nüfus sayımına göre ise köyde 44hanede 218 kişi yaşadığı görülmektedir. 1990 yılında 397 olan nüfus, 1997 yılında 362 kişiye gerilerken, 2021 yılı nüfus istatistiklerine göre ise 275 kişiye gerilemiştir.

Her ne kadar nüfusu yıllar içerisinde gerileme göstermiş olsa da ilçenin verimli arazileri ve halkının geçim standartlarının yüksek olması ilçenin en az göç veren köyleri arasında yer almasını sağlamıştır. Köyden göçler genellikle eğitim düzeyin artması ile alakalıdır.

Anadolu’ya ait geleneklerin hala yaşatılamaya çalışıldığı köy örf ve ananelerine bağlıdır. Köyde yakın zaman kadar bulunan birkaç tarihi ev neredeyse tamamen yok olmaya başlamış ya yıkılmış ya da tamamen harabe haline gelmiştir.

Köyün ekonomisi genel olarak tarıma dayalı olmakla birlikte hayvancılık da önemli bir yer tutmaktadır. 1950’li yıllardan önce Marmaracık Gölü havza alanın kurutulmaya başlanmamış olması bu tarihe kadar köyde genellikle çeltik ekimini ön plana çıkarmaktadır. 1970 yılından sonra sulu tarıma geçen köy açılan kuyu ve sondajlar ile hem tarım ürünlerini arttırmış hem de zaman içerisinde sebze yetiştirmenin önemini kavrayarak ekonomik seviyesini de arttırmıştır.

1
mutlu
Mutlu
0
_zg_n
Üzgün
0
sinirli
Sinirli
0
_a_rm_
Şaşırmış
0
vir_sl_
Virüslü
Yenişehir Köyleri (Çardak Köyü 2 )
Uygulamayı Yükle

Uygulamamızı yükleyerek içeriklerimize daha hızlı ve kolay erişim sağlayabilirsiniz.