Kurtuluş Savaşı Yılları
Gökçesu Köyü, I. Dünya Savaşı'nda, Çanakkale Savaşları'nda, Galiçya ve Doğu cephelerinde çok miktarda şehit vermiştir. Gönteki bahsi geçen savaşlara köyden 70 kişinin gidip de 15 kişinin döndüğünü belirtir.
Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan ordusu Yenişehir bölgesine geldiğinde zulümden ailelerini kaçıran Yenişehir ve ova köyleri ahalisi Gökçesu yakınlarındaki ormanlık alanlara saklanmışlar. Köyün yaşlıları o zamanlar kurulan dostlukları bugün hala sürdüren ailelerin bulunduğunu anlatırlar.
Yunan işgalinden nasibini almış olan köy çeşitli zulümlere maruz kalmıştır. Özellikle cepheye yakın konumda bulunması milli mücadele döneminde hareketliliğini arttırmıştır. 3. Süvari Alayı Toprakdere ve Gökçesu arasındaki mevzilerde konuşlanmış bu mevziler sık sık el değiştirirken şiddetli çarpışmalara tanıklık etmiştir.
Köyden milli mücadeleye katılan Adem Yıldırım'ın anlattıkları o günlerde çekilen çilelerin ibretlik bir hikayesidir;
"Yunanlıların geldiği duyulunca köydeki genç, çocuk, kadın, ihtiyar kim varsa toplayıp köyün ilerisindeki dağa götürmüştük. Orada köylüleri emin bir yere gizledikten sonra elimde mavzerimle geri dönerek, ağaçların arasında saklanıp, köyü seyrediyordum. Acaba Yunan askeri köye ne yapacaktı? Az sonra köyden feryatlar duyulmaya başlandı. Yunan askerleri köyün zenginini yakalamışlar ve konuşturmak için işkence ediyorlardı. Amaçları altını, akçesi ne varsa almaktı. Elleri, ayakları bağlı adamı hiç acımadan, konuşturmak için evdeki odun ocağının içine, yanan odunlara doğru sürüyorlarmış. Zavallı adamın ayak parmakları ve bilekleri yanmış.
Adamın yürek parçalayan feryatlarına dayanamayıp evin yanındaki tarlalığa tüfeğimle iki el ateş ettim. Tüfekle ateş edildiğini duyan Yunan askerleri Türk askeri geliyor zannedip, kaçıp gittiler. Eve girdim ve yarı beline kadar ateşte yanmış adamı ateşin içinden çıkarttım. Daha sonra olayı öğrenen ve çok üzülen zengin adamın karısı evlerinin ahırına, toprak altına gizledikleri bir teneke altını çıkarttı ve Ankara'da ki Mustafa Kemal Paşa'ya ulaştırmak üzere Türk subaylarına teslim ettik."
Köye ait Milli Mücadele dönemini anlatırken köyün kahramanlarından Emekli Albay Mehmet Emin Akın'dan bahsetmeden geçemeyiz. I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşında çarpışarak gazilik unvanını alan Akın, 1887 doğumlu olup, 1970 yılında köyü Gökçesu'da vefat ederek burada defnedilmiştir. Kurtuluş Savaşı'nda Eskişehir Seyitgazi ilçesi Akın köyünde yaralanan Emin Bey köylüler tarafından yaralı halde bir samanlıkta bulunmuş ve bu şekilde hayatı kurtulmuştur. O nedenle de "Akın" soy ismini almıştır. Uzun yıllar ilçemiz Süleyman Paşa Halk Kütüphanesi'nde görev yapan Erdal Akın'ın akrabasıdır.
Yenişehir'e bağlı bir köy oluyor
Gökçesu Köyü kuruluşundan itibaren o dönemlerde Bursa'nın merkezi olduğu ve çok geniş bir alanı içerisine alan Hüdavendigâr Sancağına bağlı, Ertuğrul vilayetinin Yarhisar nahiyesinde bağlı bir köy olarak varlığını sürdürmüştür. 1922 yılında Hüdavendigâr Eyaleti 7 ayrı şehre ayrılınca. Gökçesu Köyü yeni oluşan Bilecik ilinin merkez kazasına bağlı bir köy oldu. 1935 yılına dek tıpkı komşuları Yarhisar ve İncirli köyleri gibi idari işlerini Bilecik ile çözdüler.
1935 yılında Yenişehir'e Bilecik'ten mesafe olarak daha yakın olmaları, ürün satışları dâhil pazar alışverişlerini ve diğer iktisadi işlerini hep Yenişehir'den gördükleri için önce kendi aralarında Bilecik'ten ayrılıp Yenişehir'e bağlanmak için istişarede bulundular. Hatta bu konuda köyde bir referandum yapıldığı dahi söylenmektedir. Referandumun ardından köylü çoğunlukla idari olarak Yenişehir'e bağlanmayı tercih edince, gerekli yerlere müracaatlar yapılarak resmi olarak Yenişehir'e bağlanmak için girişime geçildi.
Köylünün Yenişehir’e bağlanmaları yönündeki talepleri ardından, sonuçta dönemin Dâhiliye Vekâleti gerekçeli kararını şu şekilde belirtti;
"Esbabı Mucibe Lâyihası
Halen Bilecik vilâyeti merkez kazasına bağlı Yarhisar, İncirli ve Gökçesu köylerinin Bursa’nın Yenişehir kazasına daha yakın mesafede bulundukları gibi iktisadî bakımdan da Yenişehir ile daha ziyade münasebettar bulundukları anlaşıldığından bu köyler halkının da arzuları veçhile bağlılıklarının Bilecik’ten çözülerek Bursa’nın Yenişehir kazasına çevrilmesi hakkında Bursa vilâyeti genel kurultay ve idare heyetince ittihaz olunan kararlar, vilâyet idaresi kanununun 2 inci maddesine uygun görüldüğünden ilişik kararnamesi ona göre tanzim olunmuştur."
Dâhiliye vekâletinin bu kararının ardından 6 Teşrinisani 1935 (6 Kasım 1935) günü Reisicumhur Atatürk, Başvekil İsmet İnönü ve Dâhiliye Vekili (İçişleri Bakanı) Şükrü Kaya’nın imzalarının bulunduğu karar ile söz konusu köyler idari olarak Yenişehir'e bağlanmışlardır. Devam edecek.
