Bizim toplumumuzda uysallık övülür. “Uysal çocuk, uysal kadın, uysal adam” sözlerini hemen her gün birilerinden duyarsınız. Kimse uysallıktan şikayet etmez. Uysallık erdemli bir tutum olarak değerlendirilir.
Uysallığın psikolojik bir sorun olabileceğini ya da psikolojik bir soruna dönüşebileceğini düşünmeyiz. Oysa uysallık sağlıklı bir insan davranışı değildir. İnsanın doğasına ve hayatın akışına terstir. Bir tür öğrenilmiş çaresizliktir. Uysallık, kişiliği ezen bir mengenedir.
Erkek egemen toplumlarda kadının değerli olması uysal olması ile ilişkilendirilir. Bu tür toplumlarda uysal kadın demek sürekli başkaları için fedakarlık yapan, çatışmalardan kaçan, az konuşan, düşündüklerini söyleyemeyen, kendisini savunamayan, sesini asla yükseltmeyen kadın demektir.
Ekonomik, sosyal ve psikolojik yönden köşeye sıkıştırılmış bir kadın, kişilik olarak tanınmayı talep edemez. Öfkelenir, incinir, ezilir ama boyun eğer. Kendini başkaları için abartılı bir şekilde feda eder ama olumlu bir karşılık göremez. Başkalarının kendisini çiğnemesine ses çıkaramaz. Suçlanmaktan ve yanlış yapmaktan korkar.
Şimdi, bu kadını uysallıktan başka elinde ne var? İsterseniz şöyle sorayım: Bu kadın hakkını arayabilir mi? Kararlı bir tutum sergileyebilir mi? Kendi başına karar verebilir mi? Tehditlere, tehlikelere, şiddete karşı direnebilir mi?
Böylesine anormal ve ilkel yapı içinde sindirilmiş bir kadın psikolojik yönden sağlıklı olabilir mi? Olamaz! Bu baskılar onda kişilik bozukluklarına yol açar. Son yıllarda yapılan araştırmalar bu durumu kanıtlamaktadır.
“Sadece çocuğum için yaşıyorum. Onun için her şeyi yaparım. O beni terk ederse ya da Ona bir şey olursa yaşayamam.” şeklinde cümleler kuran kadın, psikolojik dengeler yönünden sorunlu bir kadındır.
“Uysal çocuk” sorununa gelince. Bazı ebeveynler tanıyorum. Çocuklarının uysallığını öve öve bitiremiyorlar. Efendim, çocukları çok uysalmış, otur dersen oturur kalk dersen kalkarmış, bağırıp çağırmazmış çok sakinmiş…
Bu işte bir tuhaflık var. Bana öyle geliyor ki zeka yönünden sorunlu bir çocuktan söz ediliyor. Bu söylenenler çocuğun doğasına aykırı durumlardır; çünkü çocuk demek hareket demektir, merak demektir, soru sormak demektir.
