Saraçoğlu Sokağında ilk iş yerini açan, şimdi ise Zafer Meydanında Atılgan Giyim’in sahibi olan terzi CAHİT ATILGAN o günlerini anlatırken;
“1954 yılında Behçet Demirağ’ın Yeni Sinema Binasının altındaki dükkânda terziliğe başladım. Burada beş yıl çalıştıktan
sonra Şükrü Söğüt’ün Cumhuriyet Caddesindeki dükkânda devam ettim. Burada Dereköylü Sabri Ferik (Samut) ve Burhan Büyükkardeşler ile birlikte çalıştık. Askere gidip terhis olduktan sonra İstanbul Sağmalcılar’daki Hazır Giyim Sanayilerinde çalıştım. Yenişehir’e döndükten sonra, Saraçoğlu Sokağında kendi iş yerimi açtım. Daha sonra da Zafer Meydanındaki 11 No.lu işyerime geçerek 1982 yılına kadar terzilik yaptım. İşlerin tadı kaçıp hazır giyim ön plana çıkınca, ben de bu iş koluna geçerek konfeksiyon işiyle uğraşmaya başladım ve hâlâ oğlum İsmail ile birlikte Atılgan Giyimi çalıştırıyoruz. Allah herkese hayırlı işler versin, ” diyordu.
Yine bu sokakta HALİT VE HALİL DESOVA KARDEŞLER birlikte terzilik yapmışlardı. Halil Desova ile geçenlerde bir araya gelerek, bu meslekle ilgili belgeleri kendisinden alırken, anılarını da dillendiriyordu:
“Mesleğe 1957 de Terzi Ali Özdemir’in yanında başladım. Dükkânı Eski Hal girişindeydi. Burada Yakup Canıtez, Sabit Güler, İsa Söğle ve Ahmet Desovalı hep birlikte çalışmıştık. 1964 yılında İstanbul’a giderek Yeşildirek ve Sağmalcılar da hep hazır giyim atölyelerinde çalıştım. Oradan askere gidip, terhis olunca Saraçoğlu Sokağında ağabeyim Halit Desova ile birlikte 1977 yılına kadar terzilik yaptık. Ağabeyim İstanbul’a gidince, bende 1978 yılında Yeni Hal İçinde, Kardeşler Marketin olduğu yeri Belediyeden kiralayarak burada İsmail Kuran, Uluköylü Mehmet, Kozdereli Hasan, Ali Çavdar ve Mehmet Tekin ile birlikte çalıştık. 1985 yılında Bursa’ya gidip, Bahar Mahallesine ikamet ettim. 58 yıldır bu meslekle uğraşıyorum. Yenişehir de iken, ikamet ettiğim Kurtuluş Mahallesi Muhtarlığı ve aynı zamanda da Muhtarlar Derneği Başkanlığı da yapmıştım. Siyasi alanda da Milliyetçi Demokrasi Partisi İlçe Başkanlığı görevini de ifa ettim,” diyordu.
Terzilik mesleğini, 40 yıl önce bırakıp halen hayatta olan SOFULARIN NURİ CAN (1929) ile Babasultan Kahvehanesinde bir araya gelerek, terzilikle ilgili anılarını anlattı:
“Aslen Lümbe Köyündeniz. Köyümüz de terzilik yapan birkaç ustamız vardı. Molla Ali, Mehmet Turan ve Mehmet Emin Can bizim köylüdür. Bende bu mesleğe Abdurahim Demirağ’ın yanında başladım. Kalfamız Köse Kemal Aydemir’di. Burada Ali Özdemir, Yusuf Koç hep birlikte çalışıyorduk. Bilhassa bayram arifelerinde Kırmızı Mustafa (Sevinçer) ile Hapçıların İsmail de (Parlar) yardıma gelirlerdi. O yıllarda aba kumaştan külot pantolon giymek moda idi. Bu pantolonların dizlerine ve arkalarına süvarilik (Yama), paçalarına da tozluk yapardık. Bu giysiler çok sağlıklı olup, kışın sıcak, yazın da serin tutardı. Birde şalvar tipi poturlar dikerdik. Bu gelenek Bulgaristan’dan göç eden yurttaşlardan alınmıştı. Poturlar iki yönden de giyilirdi. O nedenle hem ön tarafa, hem de arka tarafa ilik yada kanca takılırdı. Bu poturların modası uçkurlu oluşuydu. Uçkur istemeyip, kemer isteyenlere kemer de takardık. Abdurrahim Ustadan sonra Kara Ahmet (Özsoy) Ustanın yanında çalıştım. Burada çalışırken, daha ziyade Bilecik Köylerinden gelen müşterilerimiz ile Aydoğdu, İncirli, Kemerdere gibi köylerimizden gelen müşterilere, pamuktan kendi elleriyle dokuyup boyadıkları pamuklu kumaşlardan elbiseler yapardık. O yıllarda pantolon ya da poturları 25 kuruşa dikerdik. Daha sonraları bir liraya diktik. Makası Ahmet Ustanın yanında çalışırken aldım. Askere gidip terhis olunca 1953 yılında Arasta İçindeki kendi iş yerimi açtım. İlk kalfam Mehmet İri idi. Çıraklarım Mustafa Doğan ile İsmail Bora yanımda çok çalışmışlardı. 1975 yılında terziliği bırakınca konfeksiyon işine devam ettim. 1987 yılında da emekli oldum.”
Yılmaz Mahallesindeki TERZİ ALİ ORAKÇI’YI unutmayalım. O da ikinci el elbiseleri alıp, tornistan (ters-yüz) yaptıktan sonra oğulları Asım ile Karanfil Orakçı salı günleri seyyar olarak satarlardı. Küçük oğlu Cezmi Orakçı halen Bursa da, ortanca oğlu Karanfil Orakçı da İngiltere de yaşamaktadır.
Yenişehir de bu mesleğe başlayıp, ilçe dışında terzilik yapanlardan, ŞÜKRÜ AKDÜMBEK, NİZAMETTİN GÜLDÜM ve MUSTAFA CEZ Bursa da, ALANYALILARIN MUZAFFER AKYÜZ de İstanbul’da işyeri açtıklarını biliyoruz.
Bu satırlarda ismini anmadığımız terzi ustalarımızdan af dilerken mesleklerini hâlâ devam ettirenlerden: Mustafa Doğan, Kemal Şenbalkan, Mehmet Özkemer, Yenigün Mahallesinde, Ziya Mançolar Gündoğan Mahallesinde; Sabit Güler Hıdırbali Mahallesinde; Emin Şen ve Ünal Erbaykır Çayır Mahallesinde; Mustafa Dindar Kurtuluş Mahallesinde; Hasan Sever Ulucami Mahallesinde; Yakup Canıtez Levent Sokakta; Hayrettin Titiz Hal İçinde; Hüseyin Aydın ve İlhan Yaşar Kütüphane Sokakta; Seyit Ahmet Birol Beysel Pasajında; Mehmet Kaya Han Düğün Salonunun altında; Mehmet Acar Alican Caddesinde, Ali Rıza Meriç de Arasta içinde çalışmakta olup, bay-bayan giysilerinin bakım ve onarım işleriyle uğraşmaktadırlar.
Bunların içinde takım elbise diken ustamızın da oldukça az olduğunu söyleyebilirim. Babadan Oğul’a intikal eden bu meslek teknolojiye yenik düştü. Değil evlat, çırak bile bulamadıkları için bu mesleğin sahipleri tek başlarına işlerini devam ettirmektedirler. Ama nereye kadar? Gelecek sayımızda bayan terzilerimizi ve gömlekçilerimizi tanıtmak ümidiyle, hoşça kalın.
