Aydoğdubey’in Yenişehir-Bursa yolu Koyunhisar köyü çıkışındaki türbesi. (Fotoğraf: Ali Bilgiç)
Aydoğdubey İlköğretim Okulu; adını; Osman Gazi’nin 27 Temmuz 1302 tarihinde yaptığı Koyunhisar Savaşında büyük kahramanlıklar göstererek Dinboz’da (Erdoğan köyü) şehit düşen Aydoğdubey’den almıştır.
Aydoğdu Bey; Osmanlı Devletinin kurucusu olan Osman Gazi'nin kardeşi Gündüz Alp’ın oğludur. Doğum yeri ve tarihi bilinmemektedir. Amcası Osman Gazi tarafından bizzat yetiştirilmiş ve onunla birlikte birçok savaşa katılmıştır. Gömütü Yenişehir-Bursa karayolu 14. Km de Koyunhisar Köyü mezarlığındadır. Ahşap olan türbesi Yunan işgali sırasında tahribata uğramıştır. Şu anda ki türbesi zamanın köy muhtarı Ahmet Engin tarafından 1970’li yıllarda yeniden yaptırılmıştır.
Bu okul, Ulucami Mahallesi, Mektep Meydanı’nda, şu anki çocuk parkının olduğu yerde, iki katlı beş dershaneli idi. Başöğretmenin odası yukarıda bulunuyordu. Bahçesi arka taraftaydı. Orta yerde daire şeklinde düzenlenmiş çiçekliği vardı.
Okulun yapımı 1900’lü yıllara rastlar. Osmanlı döneminde Mahalle Mektebi olarak eğitime başlayan bu okul, daha sonra sırasıyla İsmetpaşa İlk Mektebi, Birinci İlkokul ve İsmetpaşa İlkokulu isimleri altında 1952 yılına kadar bu binada hizmet vermiştir.
1950’li yılların başından itibaren bütün fakir öğrencilere bu okulda sabahları süt, öğleyin ise sıcak yemek veriliyordu. Bu yiyecek ve içecek yardımı 1950’li yılların ortalarına kadar devam etmişti.
Okul boşaltıldıktan sonra Biçki-Dikiş Kursu binası olarak kullanılmaya başlandı. 1959-1960 döneminde ise Biçki-Dikiş Kursu Aydoğdubey İlkokulunun bu günkü hizmet binasına taşındı.
İsmetpaşa İlkokulu 1952/1953 döneminde eğitim ve öğretime Yenişehir Ortaokulu’nun birinci katında devam ederken, adı da Aydoğdubey İlkokulu olarak değiştirilmiştir.
Ortaokul; bugünkü Osmangazi Lisesi binasının başındaki ve sonundaki ek binaların daha yapılmamış haliyle; birinci eğitim veriyordu. İkinci katında da Aydoğdubey İlkokulu ile Süleymanpaşa İlkokulu birlikte 1958/1959 eğitim ve öğretim yılına dek sabahtan öğleye kadar biri, öğleden sonra da diğeri olmak üzere eğitim ve öğretime bu binada devam etmişti.
Osmanlı döneminde ilk mektepler iki devreliydi. Birinci devrede 3 yıl, ikinci devre de 2 yıl olmak üzere toplam 5 yıl İlk Mektep tahsilinden sayılmıştır. Bu durum 1930’lu yılların sonuna kadar böyle sürmüştür.
Dersliklerin yetersiz olması nedeniyle çoğu köy ilkokullarında üçüncü sınıfa kadar birinci devre eğitim verilmiş, köylerinde ikinci devre eğitimi olmayan köy çocukları, başka yakın köylere ikinci devre eğitim için yaya olarak giderek ilk mektep tahsillerini yapmışlardır.
İmkânı olanlar ilçemizin tek yatılı okulu olan Söylemiş Köyü İlk Mektebi’nde paralı yatılı olarak eğitim görürken, bazıları ise Yenişehir’de kiralık ev tutarak ya da dost ve akrabalarının yanında kalarak tahsillerini merkez okullarında tamamlamışlardır.
Aydoğdubey İlkokulunun Şimdiki Yerinde 1959/1960 Eğitim Ve Öğretim Yılında Hizmete Başlamasıyla Elimizde Kalan Bu Fotoğraftakiler
(Soldan sağa): Eski öğretmenlerden Kanlıların Osman Efendi, Öğretmen Mustafa Nuri Günal (Diliçıkık), Askerlik Şubesi Başkanı Per.Ütğ. Vasfi Ağartan, Tahirağa İlkokul Müdürü Sadi Semizoğlu, Aydoğdubey’in ilk müdürü Sebahattin Özşen, Öğretmen Saim Gözen, Öğretmen Hakkı Erol, Öğretmen Turgut Tuncay, Süleymanpaşa İlkokulu Müdürü Ali Ulvi Acar, Öğretmen Fuat Cingil ve okul hizmetlisi İlyas Efendi.
