Bozkırın uçsuz bucaksız, yolsuz yolaksız kırsalında, tarih boyunca hiçbir zaman eğitim olanağı bulamayan köy çocuklarının eğitim öğretim görmeleri için açılan Köy Enstitülerinin 80.kuruluş yıldönümüdür 17 Nisan.
Gün be gün gittikçe kıymet ve değerleri daha iyi anlaşılan, efsaneleşen o güzelim eğitim kurumlarımızdan bugüne kapatılışlarının acı hatıraları kaldı. Aradan geçen bunca yıllara rağmen uyguladıkları yaratıcı, üretken eğitim sistemi ile hala aranan, özlenen ve önemlerini hiç yitirmeyen gündemden hiç düşmeyen kurumlar olarak da tarihte yer aldılar.
Yetiştirdiği eğitim ordusu öğretmenleri, Misak ı Milli sınırları içinde bulunan en ücra köylere kadar göndererek bu eğitim erlerinin köylerde yarattıkları eğitim mucizesi çalışmaları ile köy ve köylünün makus talihini değiştirerek ünlenmişlerdir. Bu onurlu ve fedakar köy çocuklarının tek amaçları, kendilerine teslim ve emanet edilen vatan evlatlarını en iyi şekilde eğitmek, çağdaş bilgilerle donatmak, Atatürk ilke ve devrimlerinin koruyucusu ve savunucusu olarak yetiştirmek, köyü ve köylüyü aydınlatıp çağdaş toplumu yaratmaktı.
Bu öğretmenler her türlü bilgi ve beceri ile donatılmış olduklarından köylerinin ve köylünün gelir düzeyini yükseltmek için,köyün yaşam tarzına ,ürün ve tarım çeşidine göre zirai faaliyet alanlarından tavukçuluk,arıcılık,hayvan besiciliği ,sütçülük,meyvecilik ,sebzecilik,balıkçılık gibi faaliyetlerde köylüye önderlik ve rehberlik ederek modern ve çağdaş üretkenliği öğretmeye çalışmışlardır.
Anadolu’muzun ve köylümüzün o günkü koşullarına has ve bize özgü yaşam şartlarından yararlanılarak yaratılmış yüzde yüz kendi eğitimcilerimizin bulup hazırladığı, ülkenin ve ulusumuzun kurtuluşunu sağlayacak bir eğitim sistemi, bir eğitim mucizesi bulunmuş ve yaratılmıştı.
Görevimin yirmi altıncı yılıydı. Köyün ve köylünün kaderini değiştirecek olan bu efsane eğitim yuvalarından, bizim ilçemizin köy ilkokullarından mezun olan köy çocuklarının kaçı okuma olanağı bulabilmişti. Doğum yerine göre öğrenci kütüklerinin sayfalarını teker teker tarayarak Yenişehir’den gelen öğrencilerin isimlerini, okul numaralarını, okula kayıt ve ayrılış, mezun oluş tarihlerini belirlemeye çalıştım. Arifiye Köy Enstitüsü’ne açıldığı 1940, kapatıldığı 1952 tarihleri arasında Yenişehir den 130 erkek,9 kız öğrenci olmak üzere 139 öğrenci gitmiş. Bunlardan 19 u çeşitli nedenlerle okuldan ayrılmış ya da 2 yıl üst üste sınıftan kaldığından bırakmak durumunda kalmıştı. 120 öğrenci ise öğretmen olarak mezun olmuş, Anadolu bozkırını aydınlatmak için ellerinde bavulları, aydınlık düşünceleri ile görev yerlerine gitmek üzere yollara düşmüşler.
İşte bozkırın uyanmasından, köyün ve köylünün aydınlanmasından korkan ve ürken toprak ağaları, soygun ve vurgun ekonomisinden yararlanıp zengin olan sermaye sahipleri, köylüyü kandırıp aldatan politikacılar, medrese tekke ve zaviye özlemcileri çıkarlarının sona ereceğinin sinyallerini aldıklarından bu aydınlanmanın önünü kesmek için 1950 milletvekili seçimlerinde kader ve işbirliği yaparak girdikleri seçimde iktidar olarak çıktılar.
Birleşmiş milletlerin eğitim kuruluşu olan Unesco tarafından, geri kalmış ülkelere örnek eğitim sistemi olarak tavsiye ettiği bu güzelim eğitim kurumları olan Köy Enstitüleri 1952 yılında çıkarılan bir yasa ile kapatılıyor aynı okullara İlköğretmen okulları adı veriliyordu. Köy Enstitülerinin kapatılması ile köy çocuklarının okumasının önü kesiliyor, hem ülke hem de köylünün aydınlanmasına son veriliyordu.
Bizler bu örnek kültür yuvalarımızın açılışının 80 .yılını kutlarken,kapatılışmış olmalarının getirdiği sıkıntı ve yoksunlukları ,hüznünü yaşıyoruz.Kuruluşlarından kapatılışlarına kadar 11 yıl içerisinde 17500 öğretmen,3750 sağlık görevlisi yetiştirip ülke hizmetine gönderen bu eşsiz kurumların kurucu ve öğretmenlerimizi saygıyla anıyoruz.
Osman Özel -Emekli Öğretmen -Arifiye Köy Enstitüsü Mezunu
