Atatürk’ün Bursa Nutku’nun 82. yılındayız.
Bütün inkâr çabalarına rağmen, olayı yaşayanların tanıklıkları, içeriği ve biçimi açısından nutkun Atatürk’e ait olduğu tartışılamaz. İnkârcıların esas itirazı büyük önderin devrimci kişiliğinedir.
Atatürk’ün ilk gençliği, askeri okullarda başından geçenler ve başkaldıran Türk halkının önüne düşmesi ile Nutkun içeriği uyuşmaktadır.
Bursa Nutkundan yaklaşık 5,5 yıl önce 1927 Ekimindeki büyük Nutkun sonunda yer alan Gençliğe Hitabı ile Bursa Nutku söylem bakımından büyük uyum içindedir. Bu nedenledir ki “Ergenekon” savcıları ev aramaları sırasında Bursa Nutku’nu suç kanıtı saydıkları gibi Büyük Nutuk kitabını bulundurmayı da suç kanıtı olarak saymışlardır.
Cumhuriyete, bağımsızlığımıza, özgürlüklerimize yönelen her hareket karşısında Bursa Nutku, yol gösterici olmuştur. Gün gelmiş Demokrat Partiyi kuran Celal Bayar da Bursa Nutku’na sarılmıştır. Devrimin ateşini yeni kuşaklara taşıyan bu tarihi sözler bir gün herkese gerekebilmiştir.
Bursa Nutku’nun hangi nesnel koşullarda söylenmek zorunda kaldığı da içeriğinin öyle olması gerektiğini açıklar. Bursa Nutku’nda bilinen yol göstericilik dışında Atatürk’ün gençliğe birleşme konusunda da yol göstericiliği vardır. Bu önemli ayrıntı çoğunlukla nutkun ateşli sözleri arasında kaybolur gider.
Bursa’da 1 Şubat 1933 günü o yıllarda uygulanan Türkçe ezan’a karşı bir ayaklanma girişimi olur. O sırada İzmir’de olan Mustafa Kemal Atatürk olayı haber alır almaz trenle Eskişehir’e hareket eder. Burada İsmet paşa ile buluşarak bir süre görüşür. Oradan Bursa’ya hareket eder. Bursa’da olayı derinlemesine inceleyen görüşmelerde bulunur.
6 Şubat akşamı şimdi Atatürk Müzesi olan tarihi köşkte bir akşam yemeği düzenlenir. Yemekte olayın yarattığı ağır hava hakimdir. 14 kişinin bulunduğu sofrada Bursa Nutku’nu Türk halkına duyuran Bursalı gazeteci Rıza Ruşen Yücer, bu ağır havayı dağıtmak için söz alır. “Efendim…Bursa gençliği bu hadiseyi hemen bastıracaktı. Fakat zabıta ve adliyeye olan güveninden ötürü…”
Mustafa Kemal Atatürk sözün burasında bir el hareketi ile Yücer’i susturur. “Bursa gençliği ne demek…? Memlekette parça parça, yer yer gençlik yoktur. Sadece ve sadece toplu olarak Türk gençliği vardır.” Dedikten sonra sözüne devam eder:
“Öyle ise, gençliğe okumak üzere yaz…” der ve bilinen Bursa Nutku’nu yazdırır. Rıza Ruşen Yücer 1947 yılında yayınladığı “Atatürk’e Ait Birkaç Fıkra ve Hatıra” adlı eserinde bunları aynen anlatır.
Nutkun içeriği bir tarafa, anılardan da görüleceği gibi Atatürk’ün gençliği bölünmüş, parçalanmış görmeye tahammülü yoktur. Şimdilerde gençliğin ve halkın bölünmüşlüğünü görünce Atatürk’ün “Bursa gençliği” tanımlamasına neden bu kadar tepki gösterdiğini anlayabiliyoruz.
Gençliği siyasal kamplara, cemaatlere, hemşeri derneklerine, spor kulübü taraftarlığına göre bölenlerin Bursa Nutku’na neden bu kadar tepki duyduklarını da anlayabiliyoruz. Günümüzde gençliği birleştirebilmek Bursa Nutku’nun gerçek anlamını kavramaktan geçer.
Not: Ne yazık ki Bursa Nutku’nun yıldönümünü anmak için gençler ayrı ayrı toplantılar düzenliyor. Dahası Bursa Nutku’nun tarihinde bile anlaşamıyorlar. Bir kısmı 5 Şubat’ı işaret ederken, bir başka kısmı 6 Şubat tarihini işaret ediyor. Bursa Nutku’nu bize aktaran Rıza Ruşen Yücer ve “Atatürk ve Bursa” adlı kitabın yazarı değerli araştırmacı Yılmaz Akkılıç eserlerinde hep 6 Şubat tarihini işaret ediyor. Birleşmeye önce bu noktadan başlamak gerekiyor.
Yorumlar kapalı.