Günümüzde tek kimlikli birine rastlamak neredeyse olanaksızdır. Kimse sadece Türk, sadece Müslüman sadece Fransız sadece Hristiyan değildir. Durum böyleyken ırkçı, bağnaz, fanatik, saldırgan bir öğreti çıkar ve herkesin tek bir kimliği olmalıdır diye tutturur. Onlara göre herkes tek bir anlatıya inanmalıdır. İşte bu faşizmdir.
Milliyetçiler, kendi ulusunun eşsiz olduğuna ve ulusuna karşı yükümlülüklerinin bulunduğuna işaret eder ama dünyada başka ulusların olduğunu da inkar etmez. Türk ulusuna belli yükümlülükleri bulunan bir vatandaş olsam da başka kimliklerim de vardır: Kürt, sosyalist, yazar, sanatçı ve aktivist olabilirim. Bu kimlikler bana başka yükümlülükler de yükler.
Faşizm, diğer kimlikleri reddettiğinde ortaya çıkan bir beladır. Faşistlere göre, kişi sadece ve sadece kendi ulusuna sadakat göstermelidir. Mensubu olduğu ulus başka bir ulusa saldırıp zulmetse bile ulusunu desteklemekte tereddüt etmemelidir. Kendi ulusu milyonlarca insanı öldürmeyi buyuruyorsa milyonlarca insanı öldürmelidir. Tapındığı ulus gerçeklere ve barışa ihanet etmesini buyuruyorsa hiç düşünmeden ihanet etmelidir. Aksini söyleyenler vatan hainidir, alçaktır, namerttir, müfteridir ve teröristtir.
Faşistler, dünyanın en büyük en erdemli ulusunun kendi ulusları olduğunu ve ulusa tapınmak gerektiğini söylerler ama ulusun kalkınması ve gelişmesi ile ilgili planları yoktur. Bireyin ve yurttaşın sorunlarıyla ilgilenmezler. Başvurdukları argüman hamaset, hakaret ve tehdittir. Onlar özgürlük, adalet, hak, hukuk, eşitlik, demokrasi, barış gibi kavramlarla ilgilenmezler.
Bir faşist, izlediği filmin iyi mi kötü mü olduğuna nasıl karar verir? Çok basit. Bu konuda tek ölçütü şudur: Bu film ulusu övüyorsa, kahramanlık pompalıyorsa iyi bir filmdir. Evrensel bir konuyu ele alıyorsa, dünya barışını ve kardeşliği savunuyorsa kötüdür.
Faşistler, okullarda öğrencilere nelerin öğretilmesi gerektiğinde de aynı ölçütü kullanır. Onlara göre çocuklara ulusun çıkarı neyi emrediyorsa onlar öğretilmelidir; gerçeklerin bir önemi yoktur. Faşistler, küresel sorunlara küresel çözümler gerektiğini anlayamazlar.
Vatanseverlik anlamındaki milliyetçiliğe itiraz eden yoktur. Bu anlamdaki milliyetçilik ortadan kalkarsa ülkeler kabile kargaşasının içine yuvarlanabilir. İsviçre, Norveç, Danimarka, Belçika gibi huzurlu ve varlıklı ülkelerin tümü güçlü bir ulus algısına sahip ülkelerdir. Afganistan, Somali, Kongo gibi ülkeler ulusal bağları zayıf olduğu için dinci kabilelerin zulmü altında ilkçağ koşullarına sürüklenmişlerdir.
Milliyetçilik, vatanseverlik çizgisinden uzaklaşıp aşırı şoven, ırkçı ya da dinci milliyetçiliğe dönüştüğünde hastalıklı bir nitelik kazanır. Bu hastalıklı ideolojinin adı faşizmdir. Bu ideolojinin egemen olduğu her yerde şiddet, sömürü ve yağma vardır.
Aşırı milliyetçiler, ulusların iş birliğine gerek olmadığını ileri sürerler. Onlara göre her ulus sadece kendi çıkarlarını gözetmeli, diğer uluslara karşı hiçbir yükümlülük taşımamalıdır. Dünyanın geri kalanlarının canı cehenneme şeklindeki bu tutum mantıksız ve tehlikelidir. Hiçbir ülke küresel ticaret ağından bağımsız ayakta kalamaz.
Dünya, ulusal sınırları komik durumda bırakan nükleer savaş tehdidi altındadır. İnsanlığın can düşmanı olan bu kıyamet makinelerinden kurtulmak için küresel iş birliği şarttır.
Önümüzde iki seçenek var: Ya çocuklarımızın yaşayabileceği bir dünya kuracağız ya da yok olup gideceğiz. Dünyamız nükleer bir faciayı taşıyamaz.
