Yenişehir İlçesi Merkez ve Köylerini Güzelleştirme Derneği Yayınlarından olan
Tarihçi ve Araştırmacı Yazar Salih Erol’un Hüdavendigar Vilayeti Salnamelerinde Yenişehir Kazası 1870-1927 (İznik ve Yarhisar Nahiyeleri ile birlikte) adlı eserin de (Shf.375), ilçemizde faal olan esnaf ve sanatkârlarını meslek dallarına göre, gazetemizin Mart 2012 tarihli sayısında yayınlamıştık.
Böylesine değerli akademik bir eseri hazırlayarak ilçemize armağan eden başta kitabın yazarı değerli kardeşim Salih Erol’a, editörü olan mesleğinin duayeni kadim dostum Ali Bilgiç’e ve yayınlanmasında her türlü destekleriyle hiçbir şeyi esirgemeyen değerli devlet ada mı ilçemiz Eski Kaymakamı Samet Ercoşkun’a şükranlarımı özellikle sunmak isterim.
85 yıl önce ilçemizde helva imalatıyla uğraşan beş esnafımızı adı geçen eserden tespit edip, bu ustalarımızın kimler olduğunu ve nerede faaliyet gösterdiğini yaptığım araştırmalar neticesinde, bu günkü yeni adresleri itibariyle aşağıda belirtilmiştir.
Yenişehir’e helvacılığı getiren Şarkikarağaçlı ailenin bireyleri 1930 yılında çekilen fotoğrafta bir aradalar.
Penbe Erbaş (Oruç), Mehmet Erbaş, Ali Erbaş, Tahsin Erbaş, Ayaktaki: Mehmet Ali Erbaş. Dükkanın şimdiki yeri: İlhan Giyim mağazasının olduğu yer.
1- Karaağaçlı Ali Erbaş– İstiklal Caddesi No: 37 de,
2- Helvacı Ahmet Usta (Hüseyin Dırancı’nın ustası) Cumhuriyet Caddesi No:52 de,
3- Helvacı Mustafa Usta (Helvacı Hafız’ın Ustası) Cumhuriyet Caddesi No: 49 da,
4- Helvacı Hafız Hasan Tahsin Helvacı – Zafer Meydanı No:17 de,
5- Kumaşların Mehmet Özeç -Gündoğan Mahallesi Yağhane Sokak No: 5 de dir.
1950’li yıllarda ise bu ustalarımızdan, Karaağaçlı Ali Erbaş Usta (1870-1951) ile Helvacı Hafız Hasan Tahsin Helvacı’nın (1895-1958) mesleklerine devam ettiklerini, Kumaşların Mehmet Özeç’in (1902-1972) ise 1935 yılına kadar helva ve yağ imalatı yaptığını, 1935 den sonra helvayı bırakarak, yağ imalatı ile iştigal ettiğini biliyorum.
Çocukluk ve gençlik yıllarımızdaki bu esnafımızın, günümüzdeki adresleri ise;
1- Karaağaçlı Ali Erbaş ve oğulları Tahsin ve Mehmet Ali Erbaş- İstiklal Caddesi No: 61 de,
2- Helvacı Hafız ve Oğulları– İstiklal Caddesi No: 37 de,
3- Hüseyin Dırancı ve oğulları -Belediye Meydanı No: 20 de,
4- Abdurrahman Karaağaç– İstiklal Caddesi No: 4 de,
5- Osman Usta ve yeğeni Hakkı Doğanay- İstiklal Caddesi No: 14-16 da,
6- Ahmet Karaağaç– Ulucami Mahallesi Çatalçeşme Sokak No:37 de faaliyet gösteriyorlardı.
Bu dükkânların bazılarında imalathaneler arka tarafta olur, buralarda tahin helvasının her çeşidi yapılırken, mengene teşkilatı olanlar ise susamdan helvanın ana maddesi olan sıvı tahini ve de susam yağını çıkarırlardı. Ayrıca ayçiçek, haşhaş, fındık ve ceviz gibi ürünleri bu mengenelerden, insan gücüyle geçirerek sıvı yağlarını imal ederlerdi.
İmal edilen helva çeşitleri zemini mermer olan camekânlarda kalıplar halinde teşhir edilirdi. Köpük helvası ise geniş bir kapta bulunurdu. Çocukluğumuzda özenle seyrettiğimiz bu dükkânlardan helva alındığında, evimizde sevinçli bir hava eserdi. Köpük helvasını, evden getirdiğimiz derin tencere kabına koydurur, biraz da üzerine tahin helvası ilave ettirir öyle alırdık. Tel kadayıf da bu dükkânlarda imal edilir, kurutulmuş olarak satılırdı. Kışın pişmaniye yazın da yaz helvası mevsiminde yapılırdı. Devam edecek
1937 yılında Kumaşların Mehmet Özeç, Gündoğan Mahallesi Yağhane Sokaktaki işyerinde İslam Ağa ile birlikte. Kara mengene ile çalışan bu yağhanede Yahudi Nesim Bahar’a fındık yağı üretimi yapılırdı. Çalışma sırasında bir mola anında çekilen bu fotoğraf geçmişten günümüze aktardığımız bir hatıra olarak arşivlerimizdeki yerini alıyor.
Yorumlar kapalı.