Oto tamirci esnaflarıyla ilgili araştırmamın üçüncü bölümünde; oto
elektrik, karoser, kaporta, boya, kaynakçı, makasçı ve oto lastikçileri yer alıyor.
Oto tamir ve tadilatlarında, motor bakımı, onarımı, torna tesviye işleri ne kadar önemli ise oto elektrik, karoser, kaporta, oto boya, kaynak, makas ve oto lastik onarım ve bakım işleri de bir o kadar önemlidir.
Bu meslek grupları Yenişehir’de 1940’lı yıllarda bilinmezdi. O zamanlarda motorlu aracın bakım ve onarımını vasıtayı kullanan şoförü yapardı. Şoförler bir tamirci kadar bilgili ve becerikli insanlardı.
Motorlu araçların az olduğu o eski yıllarda, şehirlerarası yollar geniş değildi. Karşıdan gelen araç arkasından yükselen toz bulutundan anlaşılırdı. Şose olan bu dar yollarda toz bulutundan yol görünmez, kasise girmek kaçınılmaz olduğundan, aracın ya lastiği patlar ya da makası kırılırdı.
Maddi hasarlı kazalarda, oto tamirci esnafları ilgili iş yerlerinde, her türlü bakım ve tamiri yaparlardı. O yıllarda ilçemizde sadece üç ilkokul ve bir tanede Yenişehir Ortaokulu (1948) vardı. Okullar sömestri tatiline girdiğinde, merkezde olsun, köylerde olsun çocukları esnaf ve sanatkar olması için bu iş yerlerine çırak olarak verirlerdi.
Meslek eğitimini, müşteri ilişkilerini burada öğrenirlerdi. Bu iş yerleri aynı zamanda birer hayat okuluydu.
İlkokulu bitirip ortaokula devam etmeyenler, askere gidinceye kadar ustasının yanında ilgili mesleği öğrenir buradan askere giderlerdi. Tahsiline devam edenler ise, liseden mezun olduktan sonra askerliklerini yedek subay olarak yaparlardı.
1960 ihtilalinden sonra lise mezunları da er olarak askere alınmaya başladı. Askere er olarak giden gençler, temel eğitimlerini yaptıktan sonra, mesleğiyle ilgili birliklere dağıtım olurdu. Ustalık döneminde bu birliklerde hem nazari, hem de amali olarak eğitilir, bu kutsal ocaktan usta olarak terhis olurdu.
İşte bunların en güzel örneği de ilçemizin ilk oto elektrik ustası ve boyacısı Ömer Demirel’dir (1921-2011).
Ömer Demirel; mesleğe 1932 yılında Düzce de bir demirci ustasının yanında başlar. Burada hayvan koşumlu arabalar, pulluk, saban ve benzeri tarım aletlerini yapmayı öğrenir ve burada kalfa olur.
1938 yılında ailesiyle birlikte Yenişehir’e geldiklerinde Cumhuriyet Caddesindeki baraka dükkânlarda (Eski Dergâh Çayevinin olduğu yer) Demirci Fevzi Hanlı ustanın yanında kalfa olarak çalışır. İmal ettikleri arabaları İnegöllü boyacı Numan Usta boyar.
Mesleğini kimseye öğretmeyen bu ustadan esinlenerek boyanmış arabaların motiflerini kağıtlara kopya ederek boyacılığı da öğrenir. Bundan sonra da imal ettikleri bütün arabaları Ömer Demirel boyar.
1941 yılında askere gider, bu görevini Ömerli/İstanbul da yapar. Birliğin kademesinde kaynak ve boya işleriyle uğraşırken, bütün araçların bakımından, elektrik donanımlarından ve akü işlerinden de sorumlu olur. Dört yıllık askerlik hizmeti sonrası tam donanımlı bir usta olarak yetişir ve terhis olur ve Yenişehir’e gelir.
Fırıncı Cemal Ustanın yanındaki baraka dükkânda Kütahyalı Mahmut Arık ile birlikte ortak mobilya imalatı yaparlar.
1946 yılında bu işyerinin karşısında bulunan belediye dükkânlarını (Uslu Kuyumculuk ve Çelebiler’in olduğu yerler) kiralar. Burada diğer kardeşleri Hasan Demirel (1927-1999) ve Ünal Demirel (1934) birlikte her türlü araba ve tarım aletlerinin imalatını ve boya işlerini yaparlar.
Ömer Demirel kısa bir süre Hıdırbali Mahallesi Hacı Hasan Sokak No: 7 deki kayınpederi Mustafa Işık’a ait dükkânda marangozluk yapar. 1950 yılında Çayır Mahallesi Değirmen Sokak No: 19/A-B-C-D –E-F-G deki İstanbul Garajında Ömer Demirel oto elektrik, akü imalatı ve tamirat işlerini küçük kardeşi Ünal Demirel ile birlikte yapardı.
Ortadaki dükkânda kardeşi Hasan Demirel karoser ve boya işleriyle uğraşırdı. Üçüncü dükkânda ise Ahmet Beyazoğlu (Koca Ahmet) kaynak ve makas işleri yapardı.
Yorumlar kapalı.